Welkom bij het Lymeforum

In stilte zet Schippers haar plan door

Vrije artsenkeuze

Analyse - Een half jaar na de politieke crisis, krijgt het kabinet alsnog z'n zin: de zorgpolis met beperkte artsenkeuze komt eraan. En ophef is dit keer nergens te bekennen.

Bijna was het kabinet erover gevallen, maar een halfjaar later krijgt minister Schippers van Volksgezondheid alsnog haar zin: in stilte en zonder enige politieke ophef worden zorgverzekeraars aangemoedigd om komend jaar zorgverzekeringen aan te bieden waarin de vrije artsenkeuze is beperkt. In ruil voor een lager eigen risico, een lagere premie of beide kunnen patiënten dan alleen naar door de verzekeraar geselecteerde ziekenhuizen, medisch specialisten en andere hulpverleners. In tegenstelling tot een halfjaar geleden, lijken Tweede- en Eerste Kamer dit keer wel tevreden met het plan. Althans: ze protesteren niet.

Het waren opgewonden toestanden op het Binnenhof, toen enkele dwarsliggende PvdA-senatoren in december de afschaffing van de vrije artsenkeuze naar de prullenbak verwezen. Verzekeraars zouden worden ontslagen van de plicht om rekeningen van elke zorgverlener te vergoeden, ook als die geen contract had met die verzekeraar. Volgens de critici werd daarmee een grondrecht van de patiënt geschonden: het recht om zelf een arts te kiezen. Tegenstanders vreesden bovendien een tweedeling: dure polissen met onbeperkte keus voor wie het kan betalen, en slechts beperkte artsenkeuze voor mensen met een kleine portemonnee.

Die kritiek werd het wetsvoorstel op de valreep, in de Eerste Kamer, fataal. De woede van Schippers, die politieke genoegdoening eiste van coalitiepartner PvdA, blies bijna het kabinet op.

Opgewonden toestanden waren er vervolgens ook toen het kabinet na drie dagen crisissfeer de oplossing presenteerde: Schippers zou het alsnog gaan regelen, maar dan buiten het parlement om. Het hoefde niet in een wet - met een zogenoemde ministeriële regeling kon het ook. Die hoefde dan alleen ter kennisgeving naar het parlement gestuurd. Maar dat was buiten de Tweede Kamer gerekend, die zich daardoor ronduit geschoffeerd voelde. 'Staatsrechtelijk onzuiver!', zei onder meer ChristenUnie-leider Arie Slob.

Na de storm

Nu, een halfjaar later, is de politieke storm gaan liggen en doet Schippers het alsnog op haar manier. Want ze is vastbesloten: in haar ogen gaat het om de vervolmaking van het zorgstelsel zoals zij dat voor zich ziet. Volgens het tekentafelmodel kunnen burgers kiezen tussen verzekeraars, concurreren zorgverleners om contracten met verzekeraars en concurreren verzekeraars onderling om de beste contracten en om de klanten.

Aan dat laatste schort het. In de tien jaar dat de verplichte basisverzekering tegen ziektekosten volgend jaar bestaat, zijn verzekeraars vooral bezig geweest met elkaar - fuseren - het verdelen van de markt en concurrentie om de goede, goedkope klant, ofwel: de gezonde jongeren en hoger opgeleiden. Dure klanten - lees: chronisch zieken en gehandicapten - zagen ze liever gaan dan komen omdat die meer kosten maken dan opleveren.

De selectie van zorgverleners door de verzekeraars, liefst op kwaliteit, is nodig om de concurrentie echt op gang te brengen, daarvan is Schippers overtuigd. Daarom krijgen patiënten nu alsnog de keus: de oude vertrouwde, relatief dure polis waarin je zelf je zorgverleners kiest. Of een polis met beperkte keuze, in ruil voor een lagere premie of lager eigen risico. Het eigen risico mag zelfs naar nul.

Om de bezorgde critici gerust te stellen, zijn daar nog wel een paar maatregelen bij gekomen. De grootste zorg was dat vooral chronisch zieken en gehandicapten - grote zorgafnemers - de dupe zouden worden van de beperkte artsenkeuze. Om dat te voorkomen stuurde Schippers vlak voor het zomerreces nog een andere ministeriële regeling naar het parlement. Die maakt het verzekeren van chronisch zieken en gehandicapten juist aantrekkelijk voor de verzekeraars. Wie veel van zulke patiënten verzekert, krijgt daarvoor extra financiële compensatie, via het financiële verdeelmodel dat de verzekeraars onderling hanteren.

'De verwachting is dat verzekeraars al komend najaar najaar speciale polissen voor groepen lanceren'

Schippers hoopt dat het mes aan twee kanten snijdt. Want juist voor de kwetsbare groepen kan 'ketenzorg' van een vaste groep zorgverleners aantrekkelijk zijn: verpleegkundige, huisarts en specialist die nauw samenwerken. Die keten willen de verzekeraars graag in één keer contracteren. Maar dan moeten patiënten dus wel genoegen nemen met een beperking van hun vrije keuze. De verwachting is dat verzekeraars al komend najaar najaar speciale polissen voor deze groepen lanceren, in de verwachting dat juist voor deze 'grootverbruikers' een laag eigen risico aantrekkelijk is. En Schippers hoopt dat dan ook meteen, om de kosten te drukken, polissen voor andere groepen zullen verschijnen.

Naar de rechter

Er is nog een cruciaal verschil met het in december verworpen wetsvoorstel. Daarmee zou de bepaling uit de wet worden geschrapt die verzekeraars verplicht ook zorg te vergoeden van hulpverleners waarmee zij geen contract hebben. Door uitspraken van de rechter is de vuistregel dat nu driekwart van die rekening door de verzekeraar wordt betaald. Omdat die bepaling nu toch in de wet is blijven staan, is het cruciaal voor verzekeraars dat zij kwalitatief goede zorg inkopen en burgers goed voorlichten over de nieuwe polissen met beperkte artsenkeuze. Want verzekerden kunnen altijd naar de rechter stappen om toch vergoeding te vragen.

Krijgt Schippers zo alsnog, via een sluiproute, gewoon haar zin? Of kan het nog misgaan? Als het parlement het nieuwe plan niet voor 1 oktober bespreekt, wordt het ongezien van kracht. De Tweede Kamer lijkt wel van zins er over te spreken maar daar hebben VVD en PvdA een meerderheid. Zij steunen de maatregel als uitwerking van het regeerakkoord en kunnen een debat blokkeren.

De Eerste Kamer dan, waar het mis ging in december? Senatoren hebben inmiddels schriftelijke vragen aan Schippers gesteld. Dat zou de opmaat kunnen worden voor debat, want in de senaat heeft de coalitie geen meerderheid. Maar de Eerste Kamer twijfelt of zij wel de rol heeft zo'n ministeriële regeling ter discussie te stellen of zelfs af te wijzen. Dat is niet gebruikelijk. Als het er toch nog van komt, kan Schippers in één opzicht gerust zijn: de PvdA-tegenstemmers van december - Adri Duivesteijn, Marijke Linthorst en Guusje ter Horst - hebben de Eerste Kamer inmiddels verlaten.

De beperking van de vrije artsenkeuze was onderdeel van het zorgakkoord van juli 2013
waarbij het zorgveld beloofde de zorgkosten met € 1 mrd terug te dringen.

PvdA-senator Adri Duivesteijn zegt vrijdag tegen de Volkskrant dat zijn ziekte reden was om de zorgwet weg te stemmen. Duivesteijn is al enige tijd ernstig ziek. Hij kreeg in een ziekenhuis te horen dat hij was uitbehandeld, maar hoorde in een ander ziekenhuis dat er toch nog opties waren.

'Ik heb ervaren hoe geweldig het is dat je dan elders een specialist vindt die zegt: we gaan ervoor knokken, we leggen ons hier niet bij neer. Dat is voorbij als een eind wordt gemaakt aan de vrije artsenkeuze.'

Sproetje schreef:Zeker is dat er nog meer macht bij de verzekeraars komt te liggen

Schippers: Intensivering onderzoek
Ik heb besloten om ZonMw opdracht te geven om vanaf dit jaar gedurende 2 jaar een extra onderzoeksprogramma voor de ziekte van Lyme vorm te geven van in totaal 1 miljoen euro. ZonMw zal daarbij in alle stadia van het programma zorg dragen voor participatie van patiënten

Schippers: Expertisecentrum
Zoals ik u in mijn brief van 14 april heb aangegeven, hecht ik grote waarde aan de betrokkenheid van de beide patiëntenverenigingen en wil ik hen, samen met de betrokken instellingen, de ruimte geven om te komen tot een plan van aanpak dat op een breed draagvlak kan rekenen.
De uitgangspunten van het visie-document zijn besproken met het Academisch Medisch Centrum Amsterdam (AMC) en het RIVM en ook zij zijn van mening dat dit een goede basis voor samenwerking is. Radboud UMC werkt nu, samen met AMC, aan een praktische uitwerking van het visiedocument.

De patientenverenigingen zijn, ondanks de opgelopen vertraging, tevreden met de vorderingen die er tot nu toe zijn. Op basis van de bijgestelde planning hopen de betrokkenen in september van dit jaar met een uitgewerkt plan van aanpak te kunnen komen. Ik zal u dat doen toekomen zodra ik het heb ontvangen.

Radboud UMC werkt nu, samen met AMC, aan een praktische uitwerking van het visiedocument.

Op basis van de bijgestelde planning hopen de betrokkenen in september van dit jaar met een uitgewerkt plan van aanpak te kunnen komen.

Finally, we were able to establish alternative diagnoses in a large proportion of patients

Daarnaast is er een samenwerking met de polikliniek Somatisch Onverklaarbare Lichamelijke Klachten (SOLK-poli) van het VUmc om patiënten bij wie geen diagnose kan worden gesteld, of die langdurige restklachten hebben na een behandelde ziekte van Lyme, te kunnen helpen.

Cognitieve gedragstherapie (CGT) is gericht op het veranderen van gedachten en gedragingen die met de klachten samenhangen en die het herstel belemmeren.

Roxy schreef:Dank je wel voor het artikel. Ik moest het eerst even laten vertalen omdat mijn Engels niet goed meer is.

Roxy schreef:Het pubmed artikel en de conclusies van het AMLC onderzoek is zeker behoorlijk verbijsterend.

Roxy schreef:Begrijp ik het goed dat Hovius en collega's weer concluderen dat chronische Lyme niet bestaat?

120 (60%) did not have LB and 31 (16%) had a form of localized or disseminated LB, of which 12 were classified as definite, six as probable and 13 as questionable. In addition, 34 patients (17%) were diagnosed with PTLBS, of which 22 (11%) were probable and 12 (6%) questionable. A total of 15 patients (8%) were diagnosed with persistent B. burgdorferi s.l. infection, of which none was classified as definite, three as probable and 12 as questionable.

Roxy schreef:dat het wel mee valt? en de meeste mensen geen Lyme hebben?

Roxy schreef: SOLK is niets anders dan mensen, Lyme patiënten, in de psychische hoek zetten en Cognitieve Gedragstherapie -CGT- aanbieden als behandeling.

Sproetje schreef:Dat van die SOLK therapie voor lymepatienten, ik had daar nog een vraag over, weet jij wanneer dat is ingevoerd?

Ik dacht n.l. dat het op de kaart is gezet vanaf het moment dat internist prof. Peterhans van den Broek werd opgevolgd door TNO
Drs. C.J.G.M. Rosenbrand van het TNO
Ik had daar nl ooit een stukje over gelezen, dat na het faillissement en de overname door TNO, er ook meteen andere behandelingen belangrijk werden,
ik zag n.l. een promo filmpje online, die nu nergens meer te vinden is, maar daarin werd door TNO uitgelegd aan de resterende personeelsleden dat er een andere wind zou gaan waaien en dat het meer aan zou komen op de kracht van de patient zelf.
Waarmee hij bedoelde te zeggen dat de patient beter voor zichzelf zou moeten zorgen en meer aan zelfhulp middelen zou moeten gaan doen
Is dat SOLK daar misschien ook uit voort gekomen of jij weet?

Het kan bijvoorbeeld gaan om patiënten met restverschijnselen na een doorgemaakte lymeziekte, zoals schade aan zenuwen of blijvende of herhaald terug kerende artritis.

CGT is erop gericht de cognities en gedragingen van de patiënt te veranderen om hem of haar daarmee in staat te stellen controle over de klachten te verkrijgen.

CGT blijkt effectief bij somatische aandoeningen zoals reumatoïde artritis en spierziektes, maar is ook toegepast bij verschillende groepen patiënten met onverklaarde klachten, zoals aanhoudende vermoeidheid na kanker of het chronische-vermoeidheidsyndroom. Bij deze laatste groep wordt bij een aanzienlijk deel van de patiënten herstel bereikt.
Noot: dat is waar Nijmegen zich iedere keer op blijft beroepen. Het is verkeerde informatie. Veel mensen met ME/CVS die verplicht naar CGT worden gestuurd, krijgen door CGT achteruitgang of onherstelbare schade.

Per patiënt of patiëntengroep kijkt men dan welke factoren verantwoordelijk kunnen zijn voor het uitlokken of in stand houden van de klachten.
De Gezondheidsraad beschreef in het advies over het chronische-vermoeidheidssynsdroom één van de hierbij gehanteerde benaderingswijzen, het zogeheten ppp-model. De drie p’s in het ppp-model staan voor predisposing (predisponerend), precipitating (uitlokkend) en perpetuating (in stand houdend).

Dit model schept de mogelijkheid voor arts en patiënt om te bespreken wat mogelijk uitlokkende factoren voor de klachten geweest kunnen zijn, zoals lyme-ziekte. Ook kan de arts met de patiënt bespreken welke factoren de klachten mogelijk in stand houden.

Er is de commissie geen onderzoek bekend naar het effect van CGT bij patiënten met langdurige klachten na lymeziekte of patiënten bij wie de klachten aan lymeziekte worden toegeschreven. Onderzoek naar de effectiviteit van CGT bij deze patiënten is gewenst.

CGT is erop gericht de cognities en gedragingen van de patiënt te veranderen om hem of haar daarmee in staat te stellen controle over de klachten te verkrijgen. De therapie blijkt effectief bij patiënten met chronische-vermoeidheidsyndroom en reumatoïde artritis.