Het RIVM stuurt herinneringsbrieven naar alle volwassenen die nog geen booster of herhaalprik hebben gehaald, terwijl zij hier wel voor in aanmerking komen. De herinneringsbrieven worden alleen gestuurd naar volwassenen die al een uitnodiging kregen. In totaal zal het RIVM ruim vier miljoen brieven versturen, in een periode van twee weken. Het gaat nadrukkelijk niet om een nieuwe vaccinatieronde.
Geen oorzaak, geen behandelingMeer biomedisch onderzoek naar long-COVID in Nederland financieren. Dat is het doel van Stichting Long-COVID die per 1 juli is gestart. Medeoprichtster van de stichting en zelf gynaecologe van het UMC Utrecht Annelies Bos pleit voor meer onderzoek: “Wetenschappers staan nog helemaal aan het begin van het begrijpen waarom een infectie met SARS-CoV-2 leidt tot symptomen die weken, maanden of zelfs jaren aanhouden.“
Tienduizenden mensen in Nederland hebben ernstige langdurige klachten na een COVID-19-infectie. Denk aan ernstige vermoeidheid, hoofdpijn of concentratieproblemen. Long-COVID-patiënten kunnen niet of nauwelijks meer werken, naar school gaan, of voor hun kinderen zorgen. Dit heeft grote maatschappelijke, sociale en persoonlijke gevolgen. Annelies Bos ervaart dit zelf ook. In het begin van de pandemie in 2020 kreeg ze corona. Vanuit huis werkte ze door met griepachtige verschijnselen, weliswaar op een flinke dosis paracetamol. Ze had het idee dat het na een weekje wel weer over was. Maar dat liep anders. Annelies: “Ik knapte niet op en kreeg meer klachten zoals benauwdheid, hoofdpijn en duizeligheid. Ik heb nog een tijdje halve dagen gewerkt, maar in juli 2020 viel ik volledig uit. Sindsdien ben ik fysiek een wrak. Ik rust ongeveer 18 uur per dag in bed. Op de top van mijn carrière kom ik nu zelfs in de WIA.”
Grote gevolgen voor de maatschappij..Een oplossing voor long-COVID-patiënten lijkt nog niet in zicht. Annelies: “Er zijn nu veel onderzoeken in Nederland op basis van vragenlijsten. Bijvoorbeeld naar het klachtenpatroon van patiënten of over hoe we de COVID-zorg beter kunnen organiseren. Maar biomedisch onderzoek naar bijvoorbeeld de oorzaak van de ziekte, is er nog te weinig.” Onlangs verscheen het nieuws over een onderzoek waarbij twee long-COVID-patiënten ontstekingen in de hersenen zijn aangetoond. Een goed voorbeeld van relevant biomedisch onderzoek, vindt Annelies. “Als we meer weten over de oorzaak van long-COVID, kunnen we therapieën of behandelingen inzetten. Denk bijvoorbeeld aan ontstekingsremmers bij ontstekingsreacties. Of bloedverdunners voor een long-COVID-patiënt die veel last heeft van vermoeide, pijnlijke benen. Die klachten zijn misschien wel veroorzaakt door minuscule bloedpropjes in de kleine bloedvaatjes. Of een virusremmer die zou kunnen helpen in geval van achtergebleven virus in het lichaam, wat ook een theorie is. Het is heel verleidelijk om als patiënt van alles te gaan proberen, maar als wetenschapper zeg ik ook: eerst gedegen onderzoek doen en niet buiten studieverband therapieën bij individuele patiënten gaan starten.”..
Alles in het belang van de patiënten..Er is dus nog veel onduidelijk. En gezien de grote persoonlijke en maatschappelijke impact is haast geboden. Annelies: “Het gaat naar schatting om tienduizenden mensen met long-COVID in Nederland. Het gaat vaak om werkende mensen en mensen in de zorg, het onderwijs en de transportsector, waar de tekorten al groot zijn. Het arbeidskapitaal van de maatschappij staat onder druk. Het is belangrijk om in deze mensen te investeren en een oplossing te vinden om hen beter te maken. Dit is in het belang van de patiënt, maar ook in het belang van de maatschappij, die nu voor hoge kosten staat.”..
..De Stichting Long-COVID stelt het belang van de patiënten voorop. Annelies: “Ik hoop dat veel mensen bereid zijn om onze stichting te steunen om meer biomedisch onderzoek in Nederland te kunnen financieren. Ik ben tevreden als we veel geld ophalen via publieke/private instellingen, bedrijven of donateurs. En dat we jaarlijks een aantal belangrijke biomedische onderzoeken kunnen helpen starten. De stichting draagt voor mij persoonlijk bij aan een stukje zingeving en geeft me weer wat positieve energie, hoop en inspiratie voor de toekomst.”..
Rapport Raad voor de Volksgezondheid en Samenleving (RVS); Bron https://www.c-support.nu/wp-content/upl ... -covid.pdf..De Raad voor de Volksgezondheid en Samenleving (RVS) heeft in juni jongstleden een adviesrapport uitgebracht onder de titel (Maat)werk bij langdurige klachten na covid.
De RVS vraagt daarmee aandacht voor de problemen die mensen met onbegrepen klachten ondervinden met arbeidsmarktparticipatie en sociale zekerheid. Een zeer urgent rapport nu de eerste ontslagen, ruim twee jaar na de eerste coronagolf, zijn gevallen. De RVS wil inzicht in deze problemen en doet op grond daarvan aanbevelingen. Niet alleen voor de langdurige klachten na covid maar ook voor vergelijkbare aandoeningen als Q-koorts en Lyme. Met deze aanbevelingen wil RVS bijdragen aan de pandemische paraatheid van Nederland bij toekomstige uitbraken van een nieuwe (onbekende) infectieziekte..
..Er liggen meerdere mogelijke mechanismen ten grondslag aan langdurige klachten na covid: weefselschade aan verschillende organen, voortdurende dysfunctie van het immuunsysteem en aanhoudende aanwezigheid van virusfragmenten. Net als bij andere postinfectieuze beelden zoals de ziekte van Pfeiffer en langdurige klachten na Q-koorts of Lyme is de exacte pathofysiologie onbekend..
..2.4 Vergelijkbare aandoeningen
Er bestaan meerdere vergelijkbare aandoeningen naast langdurige klachten na covid, die grotendeels onbegrepen zijn. Denk aan andere postinfectieuze beelden zoals langdurige klachten bij de ziekte van Pfeiffer en langdurige klachten na Q-koorts of Lyme, maar ook aan ME/CVS. Onbegrepen of nog niet voldoende in beeld gebrachte klachten zijn altijd gevoelig geweest voor stigmatisering.10 Zo werden langdurige klachten na Q-koorts lange tijd onderschat. Pas nadat er in 2009 een patiëntenvereniging11 en in 2010 nazorgorganisatie12 werd opgericht, kwam daar verandering in. Weinig mensen hadden er verstand van of ervaring mee en het heeft lang geduurd voordat er erkenning kwam. Dat heeft ook invloed gehad op trajecten in het kader van arbeidsmarktparticipatie en sociale zekerheid. Bij onbegrepen klachten liggen willekeur en een grote rol voor persoonlijke opvattingen van deskundigen op de loer.13 Een verschil met Q-koorts is in ieder geval dat het bij langdurige klachten na covid een grotere groep mensen betreft, die zich ook relatief snel heeft verenigd. Naar aanleiding van de ervaringen op het gebied van onder andere werk en inkomen bij Q-koorts heeft het ministerie van VWS nazorgorganisatie C-support opgericht om patiënten met langdurige klachten na covid bij te staan met advies en ondersteuning.14..
..4 Conclusies en aanbevelingen
1. De grote groep mensen met langdurige klachten na covid en de pandemische context vormen een uitzonderlijke combinatie die specifieke maatregelen legitimeert.
Langdurige klachten na covid hebben een grote invloed op het leven en werken van mensen. Het betreft een nieuwe, grotendeels onbegrepen, grillig verlopende en moeilijk te objectiveren aandoening waarvoor pas recentelijk een eerste richtlijn is verschenen. De inschatting is dat 1-2% van de besmette mensen langer dan een jaar klachten houdt. Dat zou betekenen dat, op basis van aannames en het aantal besmettingen tot nu toe, 80.000 tot 160.000 Nederlanders na een jaar nog klachten (zullen) hebben. Erkenning, destigmatisering en inzet op aanvullend onderzoek zijn van groot belang. Gezien de grote groep mensen die nu tegelijk met deze aandoening te maken heeft zijn hier relatief veel mogelijkheden voor. Dit kan tegelijkertijd de kennis over andere postinfectieuze beelden zoals langdurige klachten bij de ziekte van Pfeiffer en langdurige klachten na Q-koorts of Lyme vergroten, waardoor meer patiënten hiervan kunnen profiteren en we beter voorbereid zijn op toekomstige postinfectieuze aandoeningen in het kader van ‘pandemische paraatheid’..
In de afgelopen zeven dagen registreerde het RIVM 42.517 nieuwe gevallen. Dat is bijna 11 procent meer dan in de week ervoor. Half juni nam het aantal positieve tests op weekbasis met ruim 70 procent toe. Het RIVM denkt dat de top van de zomergolf in zicht is.
Wat is het verschil tussen een booster en een herhaalprik?
Er is geen verschil. Een booster en een herhaalprik versterken beide de werking die de basisserie – de eerste vaccinatie(s) – op het afweersysteem heeft. Dit geeft tijdelijk extra bescherming tegen corona. We houden vanaf nu de term herhaalprik aan, omdat dit duidelijker aangeeft dat de prik vaker herhaald kan worden. Hoe vaak en met welke periode, hangt af van hoe het coronavirus zich verder ontwikkelt.
Een op de acht mensen die besmet raken met het coronavirus houdt daar langdurige covid aan over, wijst grootschalig bevolkingsonderzoek in Nederland uit. Langdurige covid houdt in dat patiënten na een besmetting maandenlang gezondheidsklachten houden, zoals pijn op de borst, verlies van reuk en smaak, benauwdheid, vermoeidheid of spierpijn.
Hoe reageren ziekenhuizen op uw voorstel?Richt een landelijk expertisecentrum op voor de behandeling van patiënten met langdurige coronaklachten. Die oproep doet voormalig huisarts Alfons Olde Loohuis.
Bent u hoopvol gestemd?..„Twee poliklinieken van reguliere ziekenhuizen -ik zeg niet welke- zijn al heel enthousiast. Academische ziekenhuizen tonen ook interesse, maar hebben geld nodig om onderzoek te kunnen doen. Ik hoop en verwacht dat er binnenkort een expertisecentrum van de grond komt.”..
..„Post-Covid is een ernstig ziektebeeld. Maar het geeft mij wel moed dat er wereldwijd veel onderzoek naar de ziekte wordt gedaan, wat tot grote doorbraken kan leiden. Ik hoop dat er straks behandelingen beschikbaar komen die niet alleen werken tegen post-Covid, maar ook tegen langdurige klachten door Q-koorts, lyme, knokkelkoorts en het westnijlvirus. Patiënten met deze ziektes hebben wij -onderzoekers en artsen- jarenlang tekortgedaan door te weinig voor hen te doen. Er is nauwelijks aandacht voor het Q-koortsvermoeidheidssyndroom, terwijl er nog altijd 1500 mensen in Nederland mee tobben, vijftien jaar na de uitbraak. Dat is geen kleine groep.”..
Interview with Dr. Amy Proal
Researching ME/CFS, Long Covid, & other chronic illnesses due to infections
Extreme vermoeidheidEindelijk begint zich af te tekenen wat er aan de hand is in het lichaam van mensen met long covid, de waaier aan klachten die maandenlang aanhouden na een corona-infectie.
De Amerikaanse immunoloog Akiko Iwasaki en haar collega’s van de Yale School of Medicine ontdekten duidelijke verschillen in allerlei componenten van het immuunsysteem van mensen met dat postcovidsyndroom. Ze zien een gebrek aan het stresshormoon cortisol, uitgeputte afweercellen, chronische ontsteking en soms ook opnieuw geactiveerde slapende virussen in hun bloed. Dat geeft aanknopingspunten voor onderzoek naar mogelijke behandelingen.
De studie verscheen op 10 augustus op een preprintserver, en moet nog worden beoordeeld door onafhankelijke wetenschappers.
Lichamelijke of emotionele stress..Mensen met het postcovidsyndroom (PASC) kampen soms jarenlang met extreme vermoeidheid, cognitieve problemen, ademhalingsproblemen en een keur aan andere klachten. Sommige patiënten kunnen daardoor hun dagelijkse bezigheden nauwelijks nog doen..
..Ze zagen verschillen in allerlei soorten witte bloedcellen: sommige, zoals B-cellen, waren veel actiever dan in de controlegroepen. Andere, een bepaald type T-cellen, bleken uitgeput te zijn. Dat wijst erop dat het immuunsysteem van de longcovidpatiënten actief is tegen een onbekende infectie - wellicht tegen achtergebleven coronavirus SARS-CoV-2, of tegen een slapend virus dat opnieuw is geactiveerd, zoals het epstein-barrvirus (EBV) dat de ziekte van Pfeiffer veroorzaakt. Inderdaad bevatte het bloed van sommige patiënten ook antistoffen tegen het epstein-barrvirus of andere herpesvirussen, maar ook bijvoorbeeld tegen het spike-eiwit van het coronavirus. De chronische ontstekingsreactie kan de oorzaak zijn van veel van de klachten die mensen met long covid hebben..
..Het opvallendste verschil betrof de hoeveelheid van het stresshormoon cortisol in het bloed. Die was bij de mensen met langdurige covid ongeveer half zo laag als bij gezonde en de herstelde mensen op hetzelfde tijdstip van de dag. Dat hormoon zou dus een goede biomarker kunnen zijn om uit te maken of iemand aan long covid lijdt, volgens de auteurs.
Cortisol is belangrijk bij lichamelijke of emotionele stress, het is onder meer ontstekingsremmend. Een laag cortisolgehalte resulteert in vermoeidheid en spierzwakte. Normaal gesproken zou je bij een laag cortisolgehalte een hogere hoeveelheid zien van een ander hormoon: van ACTH (adrenocorticotroop hormoon), dat de bijnieren stimuleert om cortisol aan te maken. Dat was echter bij de longcovidpatiënten niet het geval. Dat wijst erop dat die verbinding tussen de hersenklieren die ACTH maken en de bijnieren, de zogenoemde HPA-as, niet meer goed werkt.
De bevindingen komen overeen met die in enkele andere studies, waarin ook lage cortisolspiegels en een heropleving van het epstein-barrvirus zijn gezien bij mensen met long covid. En een laag cortisol, heractivatie van het EBV en T-cel uitputting zijn ook beschreven bij sommige mensen met het chronischvermoeidheidssyndroom ME-CVS.
..Huidig onderzoek
In Nederlandse Ixodes teken komen behalve de Borrelia burgdorferi sensu lato bacterie - de veroorzaker van de ziekte van Lyme - en teken encefalitis virus (TBEV), ook andere teken overdraagbare ziekteverwekkers voor. In de studie ‘Ticking on Pandora’s Box’ wordt gekeken hoe vaak Borrelia miyamotoi, Anaplasma phagocytophilum, Neoehrlichia mikurensis, Rickettsia species of Babesia species een acuut koortsend ziektebeeld na een tekenbeet kunnen veroorzaken. Daarnaast wordt er onderzoek gedaan naar de aangeboren immuunrespons tegen Borrelia miyamotoi. Deze bacterie kan koorts en griepachtige symptomen veroorzaken en in immuungecompromitteerde patiënten leiden tot meningoencephalitis. Kennis over de interactie van Borrelia miyamotoi met het immuunsysteem is van belang voor het begrijpen van de pathogenese en het ziektebeeld dat na infectie met deze bacterie kan ontstaan..
Immuunreacties bij Lymeziekte en langdurige Lyme-geassocieerde klachten Klemen Strle, PhD - Wardsworth Center, New York State Dept. of Health, Albany, New York
Patiënten met Lymeziekte hebben uiteenlopende uitingen van hun ziekte met variatie in ernst en duur. Alhoewel de meeste patiënten goed reageren op antibiotica-behandeling en klachtenvrij worden, blijft een deel van de patiënten zitten met langdurige gevolgen die maanden tot jaren na de behandeling kunnen voortduren. Dit zijn onder andere symptomen als pijn, vermoeidheid, neurocognitieve klachten*. Deze complicaties kunnen optreden na iedere uiting van Lymeziekte, zijn vrij heterogeen,* en variëren van mild en voorbijgaand tot ernstig invaliderend met een grote impact op de kwaliteit van leven. De onderliggende oorzaken hiervan zijn nog niet volledig opgehelderd en er zijn ook geen biomarkers* die kunnen voorspellen welke patiënten wel en welke patiënten niet dergelijke langdurige symptomen zullen krijgen. Om die reden zijn behandelopties veelal symptoomgericht en ineffectief, waardoor de weg naar herstel voor patiënten en artsen regelmatig onduidelijk is. Alhoewel vaak een voortdurende infectie wordt aangewezen als oorzaak van deze symptomen, is er maar beperkt wetenschappelijk bewijs voor voortdurende Borrelia-infecties na behandeling in mensen. In plaats daarvan zijn er steeds meer aanwijzingen dat afwijkingen in het afweersysteem of de stofwisseling een rol spelen bij langdurige Lymeklachten (post-Lyme). Drie longitudinale* studies naar Lymepatiënten hebben nu verhoogde activatie van de afweerreactie laten zien in patiënten met langdurige symptomen.
In deze presentatie bespreekt dr. Strle de rol van het afweersysteem bij de verschillende uitingen van Lymeziekte, inclusief de mogelijkheid dat een abnormale afweerreactie een rol speelt bij langdurige Lyme-geassocieerde klachten na behandeling, als er nog maar weinig tot geen Borrelia-bacteriën aanwezig zijn. Deze observaties kunnen een aanknopingspunt zijn voor nieuwe behandelingen, die aangrijpen op de afweerreactie en die kunnen gegeven na de antibiotica-behandeling. Een dergelijke benadering wordt al gebruikt voor post-antibiotic Lyme-artritis* en kan mogelijk ook hier behulpzaam zijn.
* neurocognitieve klachten: problemen met o.a. het geheugen, concentratie, enz.
* heterogeen: verschillend, uiteenlopend of andersoortig
* biomarker: een biologisch stofje of andere meetbare indicator die voorspelt of een bepaalde ziektetoestand aanwezig is of zal optreden in de toekomst
* longitudinale studie: een studie waarbij deelnemers over een bepaalde periode gevolgd worden en er in die periode meerdere metingen worden gedaan
* post-antibiotic Lyme-artritis: een gewrichtsontsteking die optreedt na behandeling voor een Lyme-artritis, en die wordt veroorzaakt door een autoimmuunreactie
Of we een 'mild' coronanajaar gaan krijgen, is volgens het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu niet te zeggen. "Het is volstrekt koffiedik kijken", zegt een woordvoerder. "Je weet niet hoe de varianten zich gaan muteren."
Dat beaamt ook viroloog Marion Koopmans. Volgens haar zal het aantal infecties zeker toenemen in het najaar, doordat mensen vaker binnen zitten en dicht bij elkaar zijn.
Antistoffen minder effectief
Er gaat inmiddels wel weer een andere variant rond: BA.2.75. Die is opgedoken in onder meer India, Australië, Japan, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk. In Nederland is het bij één persoon aangetroffen. "Maar dit lijkt met wat we nu zien niet groter te worden", vertelt een woordvoerder van het RIVM. Daarnaast is BA.2.75 vergelijkbaar met BA.5, dus ook hier lijkt het ziekteverloop milder.
Terug naar “Gezondheid Algemeen”
Gebruikers op dit forum: Geen geregistreerde gebruikers en 4 gasten
